Klein lymfocytair lymfoom (SLL): statistieken, oorzaken en diagnose

Klein lymfatisch lymfoom (SLL) is een vorm van kanker van het immuunsysteem die de witte bloedcellen aantast die infecties bestrijden, de zogenaamde B-cellen. SLL is een type non-Hodgkinlymfoom, net als chronische lymfatische leukemie (CLL). Beide vormen van kanker zijn in principe dezelfde ziekte en worden op vrijwel dezelfde manier behandeld. Het verschil tussen de twee vormen van kanker betreft het lichaamsdeel waar de kanker zich bevindt: bij SLL bevinden de kankercellen zich voornamelijk in de lymfeklieren en de milt , terwijl bij CLL de meeste kankercellen zich in het bloed en het beenmerg bevinden. SLL/CLL worden beschouwd als "indolent", d.w.z. langzaam groeiende ziekten, en zijn meestal niet te genezen met standaardbehandelingen. Veel patiënten kunnen lang overleven, tot wel tientallen jaren met deze ziekten. In de loop der jaren, maar niet altijd, kunnen deze evolueren, waardoor het oorspronkelijke type lymfoom verandert in een agressiever type. Gebaseerd op bijgewerkte statistieken tot en met 2018 (over de afgelopen vier jaar) bedroeg het aantal nieuwe gevallen van CLL/SLL per 100.000 personen 4,6 per 100.000 mannen en vrouwen per jaar, een licht dalende trend in de afgelopen 40 jaar. Het sterftecijfer daarentegen bedroeg 0,9 per 100.000 mannen en vrouwen per jaar, eveneens een sterk dalende trend.

Statistieken

Opnieuw gebaseerd op gegevens uit 2011-2017 bedraagt de overleving na 5 jaar van een patiënt met CLL/SLL ongeveer 86,9% van de gevallen (exclusief het risico op overlijden door andere gevallen). Uiteraard zijn dit statistieken die niet gebruikt kunnen worden voor een exacte voorspelling per individuele patiënt. Analyse van de demografische basis van nieuwe patiënten per leeftijdsgroep laat zien dat de groep van 65-74 jaar, met bijna een derde van de gevallen (31,1%), het grootste risico loopt om de ziekte op te lopen, gevolgd door de groep van 55-64 jaar (24,8%) en de groep van 75-84 jaar (21%), met een gemiddelde leeftijd van 68 jaar.

Wat veroorzaakt SLL/CLL?

Het is niet helemaal duidelijk wat SLL en CLL kan veroorzaken. Lymfoom komt soms in families voor, hoewel de wetenschap nog geen enkel gen heeft geïdentificeerd dat hiervoor verantwoordelijk is. Als een familielid SLL heeft, is het risico op dit type kanker over het algemeen laag. Er zijn zwakke aanwijzingen voor een iets hoger risico op SLL/CLL bij mensen die op een boerderij of als kapper hebben gewerkt. Blootstelling aan de zon kan het risico verminderen, maar de uv-straling van de zon wordt in verband gebracht met andere gezondheidsproblemen, zoals huidkanker.

Hoe diagnosticeer ik SLL/CLL?

Artsen diagnosticeren SLL/CLL door een biopsie uit te voeren van een vergrote lymfeklier. U krijgt eerst plaatselijke verdoving om het gebied te verdoven. Als de vergrote lymfeklier zich diep in uw borst of buik bevindt, kunt u algehele narcose krijgen om tijdens de procedure te slapen. Tijdens een biopsie verwijdert uw arts een deel of de gehele aangetaste lymfeklier. Het monster wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor onderzoek. Andere tests die worden gebruikt om een klein lymfocytair lymfoom te diagnosticeren, zijn onder andere:

• een lichamelijk onderzoek om te controleren op vergrote lymfeklieren of een gezwollen milt
• bloedonderzoeken
• Beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto of CT-scan